GMINA STAROGARD GDAŃSKI

Polska jest pierwszym i jedynym krajem w Unii Europejskiej, która podjęła wyzwanie wycofania z użytkowania wyrobów zawierających azbest. Od 2009 roku realizujemy Program Oczyszczania Kraju z Azbestu we współpracy z wieloma ministerstwami i instytucjami. Jeśli masz wyroby azbestowe - poczytaj jak z nimi postępować, tym samym zadbaj o zdrowie swoje, swojej rodziny oraz środowisko.

CO TO JEST AZBEST?

Azbest jest to nazwa włóknistych materiałów nieorganicznych i niezależnie od różnic chemicznych i wynikających z budowy krystalicznej są minerałami naturalnie występującymi w przyrodzie. Ze względu na unikalne właściwości chemiczne i fizyczne, azbest znalazł zastosowanie w wielu wyrobach, w tym przede wszystkim do produkcji płyt azbestowo-cementowych (na pokrycia dachowe, elewacje budynków). Azbest jest praktycznie niezniszczalny, nie ulega degradacji chemicznej ani biologicznej, wykazuje odporność na działanie agresywnych chemikaliów, odporność na ekstremalne warunki klimatyczne – w tym odporność na działanie wysokich temperatur. Dzięki ogniotrwałości i izolacyjności termicznej stosowano go również do wyrobu tkanin, farb ogniotrwałych oraz wyrobów ciernych.

Azbest wykazuje działanie chorobotwórcze na skutek wdychania włókien zawieszonych w powietrzu. Sama obecność azbestu nie jest zagrożeniem dla zdrowia. Staje się on niebezpieczny dopiero w momencie uszkodzenia (łamanie, kruszenie, cięcie) lub gdy dochodzi do korozji wyrobów zawierających azbest. Procesy te prowadzą do uwalniania włókiem azbestowych, które wraz z wdychanym powietrzem mogą dostać się do naszego organizmu. Skutki szkodliwego działania azbestu nie muszą być natychmiastowe; jego działanie u człowieka może ujawnić się nawet po kilkudziesięciu latach. W aktualnym stanie wiedzy naukowej azbest jest substancją o udowodnionym działaniu rakotwórczym dla ludzi.

AZBEST SZKODZI ZDROWIU

W latach 60–tych ubiegłego stulecia, był powszechnie stosowany do wyrobu niepalnej papy. W pierwszych latach naszego stulecia mieszaniny azbestu i cementu zaczęto wykorzystywać w przemyśle materiałów budowlanych w postaci lekkich i wytrzymałych płyt, znanych jako eternit.

Azbest jest substancją rakotwórczą, ma postać włókien o stosunku długości do średnicy włókna co najmniej 100:1, a jego odpady są klasyfikowane jako niebezpieczne. Szkodliwość włókien azbestowych zależy od średnicy i długości włókien. Większe włókna nie są tak szkodliwe, gdyż w większości zatrzymują się w górnych drogach oddechowych skąd są usuwane przez rzęski, włókna bardzo drobne są usuwane przez system odpornościowy. Najbardziej niebezpieczne są włókna cienkie (do 0,01 μm) – przenikają one do dolnych dróg oddechowych, wbijają się w płuca, gdzie pozostają i w wyniku wieloletniego drażnienia komórek wywołują nowotwory (pylicę azbestową i międzybłoniaka opłucnej). Nowotwory spowodowane kontaktem z azbestem rozwijają się zwykle po kilkunastu latach od momentu narażenia, stąd tak ważne jest podnoszenie świadomości pracowników i osób narażonych na działanie azbestu.

Azbest jest groźny w momencie, kiedy jego włókna zostają uwolnione do atmosfery, dzieje się tak najczęściej w wyniku niewłaściwego składowania odpadów azbestowych, jak również w wyniku niewłaściwego usuwania wyrobów zawierających azbest z dachów i elewacji.

Obecnie w naszym kraju realizowany jest „Program oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”. Program ma celu zredukowanie negatywnych skutków zdrowotnych i szkodliwego oddziaływania na środowisko spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju poprzez stopniowe usuwanie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest do 2032 roku. Zadaniem programu jest także upowszechnienie wiedzy dotyczącej szkodliwości azbestu oraz procedur bezpiecznego usuwania wyrobów zawierających azbest.

Wykonawca prac polegających na zabezpieczeniu lub usunięciu wyrobów zawierających azbest z miejsca, obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej, a także z terenu prac obowiązany jest do zgłoszenia zamiaru przeprowadzenia tych prac właściwemu organowi nadzoru budowlanego, właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy oraz właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu, w terminie co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac.

BIEŻĄCY NADZÓR SANITARNY 

Państwowa Inspekcja Sanitarna kontroluje przedsiębiorców w zakresie przestrzegania przepisów prawa, które stanowią, że wykonawca prac polegających na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest obowiązany jest m.in. do:

• znajomości przepisów regulujących bezpieczne zasady usuwania bądź unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest,
• zgłoszenia zamiaru przeprowadzenia ww. prac właściwemu organowi nadzoru budowlanego, właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy oraz właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu, w terminie co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac,
• przeszkolenia pracowników oraz osób kierujących pracami do przeszkolenia przez uprawnioną instytucję w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur dotyczących bezpiecznego postępowania przy zabezpieczeniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest,
• opracowania planu usuwania wyrobów zawierających azbest, wyposażenia i zabezpieczenia pracowników w niezbędne środki ochrony indywidualnej i obuwie robocze,
• opracowania i udokumentowania ryzyka zawodowego,
• prowadzenia rejestrów wynikających z przepisów regulujących zagadnienia czynników rakotwórczych obecnych w środowisku pracy,
• posiadania aktualnych orzeczeń lekarskich stwierdzających u pracowników brak przeciwwskazań do pracy zatrudnionych w ekspozycji na azbest,
• odpowiedniego zabezpieczenia terenu podczas wykonywania prac rozbiórkowych,
• oznakowania obszaru prac z azbestem m.in. poprzez umieszczenie w widocznym miejscu tablic odpowiednich tablic informacyjnych,
• przekazywania corocznie właściwemu organowi Inspekcji Sanitarnej informacji o substancjach chemicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym.

JAK POSTĘPOWAĆ Z WYROBAMI ZAWIERAJĄCYMI AZBEST?

Masz wyroby zawierające azbest? Chcesz usuwać wyroby zawierajace azbest? Zapoznaj się ze wskazówkami i zasadami inwentaryzacji i oznakowania wyrobów, miejsc i instalacji zawierających azbest - Wskazówki dla wykorzystujących wyroby zawierające azbest oraz dla przedsiębiorców usuwających wyroby azbestowe